Verdieping op de PILLAR-methodiek: Luisteren
Binnen elke pijler zijn er een aantal aandachtsgebieden. Deze bieden handvatten om het autisme te begrijpen en om vanuit dit begrip naar oplossingen te werken.
Deze keer bespreken we de pijler Luisteren waar drie aandachtsgebieden toebehoren.
- Het vermogen van de centrale coherentie
- Problemen met overzichtsverwerving en overzichtsbehoud
- De levensbrede analyse
Het vermogen van de centrale coherentie
Het vermogen van de centrale coherentie zegt zoveel, dat op het niveau van het denken en waarnemen informatie binnenkomt en verwerkt wordt tot een samenhangend en betekenisvol geheel. Op deze manier ontstaat er begrip en overzicht en krijg je controle en grip op een gebeurtenis, situatie of op hoe je iets beleeft en ervaart. Een goed ontwikkeld vermogen van de centrale coherentie is dus belangrijk om grip op het leven en je denken te hebben.
Om een voorbeeld te geven:
Angst kennen, ervaren en voelen is belangrijk. Het is een belangrijk mechanisme om gevaar te onderkennen en te kunnen overleven.
Tegelijkertijd werkt angst ook remmend, beperkend en verlammend. Angst houdt bovendien in dat je geen grip en controle hebt.
Om angst te beheersen en te verminderen zijn controle, begrip en overzicht belangrijke factoren. Daarmee creëer je veiligheid en rust, zodat je helder kunt denken en tot oplossingen kunt komen.
Problemen met overzichtsverwerving en overzichtsbehoud
Een minder goed of anders ontwikkeld vermogen van de centrale coherentie heeft vele gevolgen en strekt zich uit van het meer psychische en praktische niveau tot aan zingevingsproblematiek.
Op psychisch niveau kan het betekenen dat iemand geen koppeling maakt tussen een gebeurtenis en de bijkomende emotie die erbij optreedt. Dat maakt het moeilijker om te bepalen of je iets leuk vindt of je goed bent in iets of je er blij van wordt (of niet) en waarom je het doet. Als je dat niet weet of ziet? Waarom zou je dan iets doen? Welke betekenis heeft datgene wat je doet dan voor je?
Om een taak te verrichten, op een meer praktisch niveau, zijn overzicht en weten wat te doen belangrijk. Je weet waar het toe moet leiden en hoe je het moet aanpakken en plannen.
Wie hier over doordenkt, zal begrijpen dat dit ook doorwerkt tot op het niveau van zin- en betekenisgeving. Autisme kan op deze manier dus als gevolg hebben dat er problemen ontstaan op meerdere, vaak door elkaar heen lopende, levensgebieden.
De levensbrede analyse
Waar de eerste twee aandachtspunten helpen om de onderliggende oorzaken als gevolg van autisme te begrijpen, biedt het derde houvast en richting om tot oplossingen te komen binnen de coaching.
Binnen dit aandachtsgebied zijn er vijf onderdelen die helpend zijn om complexe problematiek vanuit meerdere invalshoeken te benaderen. Ze illustreren ook de levensbrede aanpak van de PILLAR-methodiek.
- Het levensbrede luisteren, waarbij uiteraard ook de existentiële gevolgen betrokken worden, draagt bij aan een levensbrede analyse. Hiermee kan een strategie ontwikkeld worden en wordt er gewerkt aan structurele verbetering en zelfstandigheid. Het voorkomt symptoombestrijding en halfslachtige oplossingen.
- Bij mensen met autisme zie je soms dat iemand zich op het ene gebied verder ontwikkeld heeft en op een ander gebied achter is gebleven. Een ontwikkelingsgerichte benadering draagt bij aan het op gang brengen van een gestokte ontwikkeling.
- De competentiegerichte analyse helpt bij het onderzoek wat iemand kan en al ontwikkeld heeft en waar nog ontwikkel- en leermogelijkheden liggen. Dit biedt handvatten om aan zelfvertrouwen en eigenwaarde te bouwen. Je leert je cliënt dat diegene meer kan dan dat hij/zij zelf dacht.
- Door een systeemgerichte benadering onderzoek je welke mogelijkheden en belemmeringen er zijn en betrek je direct betrokkenen bij de coaching.
- Door praktijkgerichte psycho-educatie wordt al deze informatie op maat vertaald naar de praktijk. Dit leidt tot rust bij de cliënt en binnen het systeem. Het leidt tot een toename van zelfvertrouwen bij de cliënt en bevordert de persoonlijke ontwikkeling.
Meer weten?
Over de pijler Luisteren valt meer te vertellen, dan mogelijk is in een kort tijdsbestek.Als je hierover meer wilt lezen, kan dit in het boek ‘Op weg naar rust, de PILLAR-methodiek voor levensbrede begeleiding bij autisme’. Voor professionals die zich willen scholen in de PILLAR-methodiek is er de post HBO opleiding ‘PILLAR-methodiek voor levensbreed leren denken en werken’.
Autisme en de gevolgen in het dagelijkse leven
Als gevolg van autisme is er bijna altijd sprake van problematiek op meerdere levensgebieden. Denk bij levensgebieden aan werk, scholing, gezin, relaties, administratieve en financiële problemen, psychische en psychosociale problemen. Specifiek spelen onderliggend, of juist primair, problemen op het gebied van zingeving en intrinsieke motivatie mee. Ook is verhoudingsgewijs vaker sprake van (gedachtes over) suïcidaliteit.
Door een hoge intelligentie blijft het autisme dikwijls ongezien en onbegrepen. Verder zie je bij dezelfde persoon vaak tegelijk goed ontwikkelde en onderontwikkelde competenties en lopen meerdere ontwikkelingsniveaus door elkaar heen. Hierdoor zijn gedrag en denken soms moeilijk te duiden voor een buitenstaander.
Dit maakt duidelijk, dat de problemen door autisme bepaald niet enkelvoudig, noch eenvoudig te begrijpen zijn. Ze zijn complex van aard. Veelal gaat het om een schier ontwarbare kluwen van problemen en psychische en mentale processen.
De PILLAR-Methodiek als basis voor levensloopbegeleiding
De PILLAR-Methodiek voor levensbrede begeleiding bij autisme en ADHD is een methodiek die handvatten biedt bij het aanpakken van dergelijke complexe psychiatrische problematiek. Het is een methodiek die zich rekenschap geeft van de gelaagdheid, het levensbrede karakter en van hoe zingeving en existentiële problemen door de problematiek heen verweven zijn.
Het is een methodiek die helpt bij het ontwarren van de kluwen en daarmee helpt om het autisme van de cliënt te begrijpen en om vanuit dit begrip tot oplossingsrichtingen te komen.
Uitgangspunt van de PILLAR-Methodiek
Uitgangspunt van de PILLAR-Methodiek is dat mensen, ondanks alle problemen, frustraties en obstakels die ze door hun autisme of ADHD tegenkomen iets van hun leven willen maken en van betekenis willen zijn voor zichzelf, voor anderen en voor de samenleving.
De PILLAR-Methodiek bestaat uit de volgende zes pijlers:
Presentie
Interactie
Levenscoaching
Luisteren
Actie
Rust
Meer lezen?
Lees onze andere recente blogs
