Verrassingen en autisme

Stel: je hebt autisme en houdt van duidelijkheid en voorspelbaarheid, dan is de tijd die eraan komt wel een verschrikking. Verrassingen, cadeautjes met onbekende inhoud. En nee, daarmee overdrijf ik niet. 

Help, een verrassing

Hier wat praktijkvoorbeelden:

Kind van 8 schreeuwt het uit: Ik hou niet van verrassingen! En raakt helemaal in paniek bij het idee een verrassing te krijgen.

Puber van 17 krijgt een cadeau met kerst en het is net niet wat ze zelf wilde, totale paniek die zich uit in bevriezing. Geen idee hoe ze moet reageren.

Volwassen vrouw die zelf haar cadeaus koopt en dat vervolgens "krijgt van haar gezin".

Sinterklaas stress

Toen ik net wist dat mijn jongste zoon autisme en ADHD heeft, moest ik nog erg zoeken hoe daar goed mee om te gaan. Vooral de november en december maanden waren elk jaar weer zenuwslopend voor ons hele gezin. Ik besloot het roer om te gooien en deel dit graag, in de hoop dat het voor anderen ook werkt. Zodra de intocht van Sinterklaas was geweest, vierden wij dat weekend pakjesavond. Dan was de grootste spanning van het wachten op cadeautjes tenminste maar geweest. En niet al te vaak schoen zetten, maar slechts een klein speeltje of chocoladeletter. Daar zaten nooit echt verrassingen bij, hield ik erg voorspelbaar. De stress van op school Sinterklaas vieren, was dan het enige waar we nog echt mee moesten dealen.

Verjaardagen en cadeaus

Voor kinderen die niet meer geloven, en voor verjaardagen werkt het volgende wellicht: Ga samen naar de speelgoedwinkel, laat je kind kiezen (binnen je budget uiteraard) en ga samen naar de kassa. Laat het wel inpakken en maar wel zodat je kind ziet dat de juiste cadeaus ingepakt worden. Dat geeft al rust. Mijn jongste vond het inpakken nog wel lastig, maar ik gaf hem de keus. Het werd òf ingepakt en mocht mee naar huis, òf ik liet het in de winkel en kocht niks. Toch maar inpakken.

Van een ander gezin weet ik dat er lijsten hangen voor kerst, met wat iedereen wil, en dat ze bij degene met autisme ècht alleen iets van de lijst mogen kopen, niks anders. De eerste keer ging dat nog mis, want diegene wilde dit cadeautje toch ook wel? Maar het jaar erna ging het al een stuk beter, omdat men leert van de ervaring dat er niet leuk gereageerd wordt op een verrassing.

Voorspelbaarheid

En dan nog even een toelichting voor de neurotypische huisgenoten. Want waarom kan men nou niet gewoon blij reageren als het net het verkeerde boek is, je kunt toch ruilen? Nee, als je autisme hebt en je krijgt iets dat niet klopt, dan is er gelijk stress. En stress blokkeert het denken. Als je een boek krijgt dat je al hebt, dan is er paniek: daar heb ik niks aan, dat heb ik al. Dat je het kan ruilen, kan iemand dan niet meer bedenken. En blij reageren terwijl je in paniek raakt, dat is natuurlijk onmogelijk. En liegen dat je blij bent is ook niet weggelegd voor autisten, want als er een groep mensen puur en eerlijk is, dan zijn het wel autisten. Dus houdt er rekening mee, voor je autistische huisgenoot en voor jezelf. De sfeer zal voor jullie allemaal rustiger worden, als je voorspelbaar bent en niet met verrassingen op de proppen komt! Op naar een relaxtere feestperiode!

De tekening is gemaakt door Magdalena Walag. 

Zie andere relevante blogartikelen