Trauma’s verergeren ASS of ADHD

Traumatische ervaringen zorgen voor stress. Wanneer stress lang aanhoudt volgen vaak psychosomatische klachten, lichamelijke kwalen die opspelen zonder medische verklaring. Sombere gedachten en depressies ontstaan. Het kan zelfs zover gaan dat mensen suïcidaal worden omdat ze geen andere uitweg zien voor hun problemen.

Als autisme/ADHD coach zie ik de gevolgen van trauma en langdurige stress bij mijn cliënten. Ze hebben naast hun autisme te maken met een jeugdtrauma, nare seksuele ervaringen of zijn langdurig gepest op school. Het trauma versterkt de ASS of ADHD-kenmerken. Sommigen leren omgaan met hun demonen uit het verleden maar anderen blijven erin hangen en kunnen de situatie niet doorbreken.

Jeugdtrauma

In mijn praktijk heb ik zeker vier cliënten die naast hun diagnose last van hebben van PTSS, Post Traumatische Stress Syndroom. Een van hen kampt met een jeugdtrauma. Hij is door zijn vader psychisch mishandeld in zijn jeugd en heeft nooit kind kunnen zijn. Enkele jaren geleden is autisme bij hem vastgesteld. Als coach durf ik te stellen dat die autistische kenmerken bij hem nooit zo zouden opspelen als hij niet ook last had van dat jeugdtrauma. Er gaat geen dag voorbij waarin hij niet wordt geconfronteerd met de gevolgen daarvan. Contact houden met familieleden of relaties opbouwen lukt niet door gebrek aan vertrouwen in anderen. Hij is altijd alert omdat hij dat vroeger ook moest zijn. Hij mijdt steeds meer situaties, isoleert zich en is regelmatig depressief. Door de coaching durft hij kleine stappen te nemen en krijgt hij meer inzicht in zichzelf, zijn familiesysteem en zijn plek daarin.

Seksueel trauma

Twee intelligente jonge vrouwen hebben last van nare seksuele ervaringen met depressiviteit, suïcide gedachten en automutilatie (zichzelf snijden) tot gevolg. Ook bij hen zie je dat de autistische kenmerken toenemen als het trauma opspeelt. Nieuwe relaties aangaan is voor hen lastig. Het vertrouwen in zichzelf en anderen is ondermijnd. Als gevolg van de ASS is het voor hen moeilijk om grenzen te stellen aan anderen en kunnen ze gebeurtenissen niet zo snel verwerken en erop reageren. Deze vrouwen zijn in het verleden in situaties terecht gekomen die ze liever niet hadden gewild. Aan hun gezicht zie je niet goed in welke emotie ze verkeren. De een heeft vaak een lach op het gezicht terwijl ze zich helemaal niet zo vrolijk voelt. De ander heeft een wat vlakkere gezichtsuitdrukking waar je weinig uit op kunt maken. Een sekspartner die niets vraagt of daar niet de moeite voor neemt, zou de gezichtsuitdrukkingen als positief kunnen interpreteren en doorgaan met waar hij of zij mee bezig is. Inmiddels weten deze vrouwen hoe ze grenzen kunnen stellen aan zichzelf en een ander, hoe ze dit soort situaties kunnen voorkomen en hoe ze voor zichzelf kunnen zorgen binnen een relatie. Via EMDR en exposure therapie kijken we of we de scherpe randen van het trauma kunnen verminderen, zodat ze verder kunnen met hun leven.

Pesttrauma

Een jonge man heeft een heel laag zelfbeeld doordat hij vroeger op school is gepest. Hij vindt zichzelf niets waard en denkt dat niemand op hem zit te wachten. Zich terugtrekken in huis is voor hem de oplossing. Dit zorgt op de korte termijn voor een veilige omgeving, op lange termijn zorgt het voor verdere isolatie. Hij is bereid tot het nemen van stappen om zo zijn wereld iets te vergroten. Dit vindt hij heel erg eng en bij het minste geringste vlucht hij zijn huis in om achter zijn computer te verdwijnen. Hij maakt zichzelf onzichtbaar zodat niemand aanstoot aan hem neemt, hem aanspreekt of belt. Het liefst zou hij er helemaal niet meer zijn. Stress zorgt bij hem voor vluchtgedrag of bevriezing. Inmiddels heeft hij tot zijn grote verbazing een baan en zal hij de komende tijd zijn weg proberen te vinden. Als levenscoach begeleid ik hem in de stappen en de lastige emoties die erbij komen kijken en houd ik in de gaten of onzichtbaar willen zijn niet te serieuze vormen aanneemt. Wanneer de baan voor meer zelfvertrouwen en plezier zorgt dan kan dat helpend zijn.

Minder stress, minder klachten

In al deze gevallen is het voor mij als coach afwachten in welke emotie ik een cliënt aantref wanneer ik op bezoek kom. Soms blijkt een ingeslagen weg toch niet haalbaar en moeten we een stap terug. Ontspanningstechnieken als mindfulness, yoga of wandelcoaching kunnen helpen om de stress te verlagen. Dat vergt van een coach geduld, compassie en flexibiliteit. Soms moet je juist iemand een zetje geven om een drempel over te stappen. Het is lastig om te bepalen wanneer je daar wel en niet goed aan doet. Als coach kan je dit werk alleen maar doen als er tussen cliënt en coach voldoende vertrouwen is opgebouwd, dit is zo bij mensen met ASS of ADHD maar bij PTSS/trauma speelt dit extra. Cliënten die hiermee kampen hebben doorgaans weinig vertrouwen in anderen. Als coach moet je eerst investeren in dat vertrouwen en zorgen dat je het niet schaadt. Ik vind het mooi om cliënten te kunnen helpen bij hun traumaverwerking. Soms zijn de gesprekken of acties die je samen onderneemt voldoende en in andere gevallen is er meer nodig en zoek je samen naar een aanpak of therapie die helpend is. Wanneer het trauma en de stress vermindert dan nemen de autistische of ADHD-klachten vaak ook af en blijven mensen beter in balans.

Zie andere relevante blogartikelen