Mindfulness voor coaches en cliënten

In het verleden verzuchtte ik meer dan eens: ik zou willen dat ik een knop had om die radertjes in mijn hoofd een tijdje stil te zetten. Dat denken over van alles en nog wat en gedachten die over elkaar heen buitelden zorgde voor veel innerlijke onrust. Ik zat me vaak druk te maken over futiliteiten en was alleen maar aan het rennen van de ene naar de andere activiteit. Rond mijn dertigste kreeg ik een burn-out. Daar heb ik veel van geleerd, maar de echte leermomenten kwamen pas toen ik startte met yoga en meditatie en daarna een coachopleiding MBSR, Mindfulness Based Stress Reduction, volgde. Nu lukt het me om de radertjes stil te leggen wanneer ik daar behoefte aan heb en weet ik wanneer ik rust nodig heb.

Meditaties

Ik durf te stellen dat ik het werk als autisme/ADHD-coach niet had kunnen doen zonder dat ik de MBSR-opleiding had gevolgd. Van nature ben ik druk en praat ik snel. Door de mindfulness ben ik rustiger en kan ik mezelf beter sturen en doseren. Daardoor ben ik automatisch rustiger. De dag beginnen met een vijftien minuten meditatie doet al wonderen. Ik stel intenties voor die dag en kijk aan het eind van de dag of dat is gelukt. Zo niet dan probeer ik het de dag erna nog een keer. Iedere dag maak ik ruimte voor een meditatie in mijn ochtendprogramma en ik ga minstens een keer in de week naar een yogales. Inmiddels passen yoga en mediatie in mijn een zeer prettige levensstijl, ik ben rustiger en die rust neem ik mee in mijn coaching zonder zweverig te zijn.

Mindfulness en coachen

Tijdens het coachen zet ik mindfulness graag in. Met meerdere cliënten wandel ik zeker een uur, de natuur om ons heen gebruik ik in de coaching. Wanneer ik iemand heel snel ademt dan laat ik hem of haar stilstaan en aanwijzen waar de adem zit en waarom hij zo snel of hoog is. Daarna doen we een ademhalingsoefening om de adem te laten zakken en daarmee ook het opgejaagde gevoel dat daarmee samenhangt. Als mensen heel gespannen zijn dan stel ik voor om wat lichaamsoefeningen (yoga) te doen gevolgd door een korte meditatie of ademhalingsoefening. We doen het alleen als de cliënt het ook ziet zitten.

Autisme en ADHD

Met een van mijn autistische cliënten doorliep ik de achtweekse MBSR-training, een op een bij haar thuis. Ze stond ervoor open en was bereid zelfstandig te oefenen. Daarvoor gebruikten we mijn zelfgemaakte werkboek en het boek van Annelies Spek ‘Mindfulness bij volwassenen met autisme’. Mensen met autisme of ADHD hebben vaak meer behoefte aan duidelijkheid en houden minder van verrassingen. Op basis van het voorgesprek met de cliënt bepaal ik hoeveel ik voorafgaand aan een oefening moet vertellen en wat ik ze zelf kan laten ervaren. Bij mensen met autisme helpt het vaak om te starten met oefeningen waarbij ze hun lijf beter gaan voelen, zoals de bodyscan, om daarna pas andere meditaties te gaan doen. Bij mensen met ADHD zijn intensievere oefeningen nodig om daarna de rust te kunnen vinden in een meditatie. Vraag altijd na hoe het ging, wat prettig was en wat moeilijk en waarom. De cliënt die de 8-weekse MBSR deed heeft er tot op de dag van vandaag baat bij en doet regelmatig de bodyscan als meditatievorm omdat zij die het prettigst vindt. Het is niet de bedoeling dat iemand alles uit de training blijft doen, maar er die dingen uithaalt die voor hem of haar fijn zijn. Als coach kan je helpen om daar een keuze in te maken aan de hand van de behoeften van een cliënt.

Stress en vol hoofd

Bij de meeste cliënten die wij begeleiden is stress en een vol hoofd hebben dagelijkse kost. Mindfulness oefeningen en yogavormen kunnen hen helpen om stress te verminderen en gedachten los te laten in plaats van te blijven malen. Gedachten blijven komen, het gaat erom dat je dat opmerkt en er niet in blijft hangen. Mindfulness is geen instant oplossing. Het vergt oefenen en ervaren wat het met je doet. Dit punt vinden cliënten nog wel eens lastig omdat ze al laag in hun energie zitten en oefenen weer een extra taak is op een dag. In die situaties kies ik ervoor om af en toe een oefening mee te nemen in de coaching zonder het mindfulness of yoga te noemen. Dan noem ik het een ontspannings- of een ademhalingsoefening. Het is belangrijk om de oefening of een meditatie na te bespreken. Vragen naar de ervaring? Of vragen beantwoorden die zijn opgekomen? En ook als er geen ervaring was is het goed. In de nabespreking komen mooie inzichten naar boven.

Zelf oefenen

Het helpt als iemand bereid is om ook zelf te oefenen. Een van mijn cliënten had niets met meditaties maar omdat meerdere mensen tegen haar zeiden dat meditaties zouden kunnen helpen is ze er toch mee gestart en ook mee doorgegaan.

Om mindfulness goed te laten landen vraag ik mijn cliënten altijd of ze nieuwsgierig kunnen zijn, zonder verwachtingen en niet meteen te oordelen. Het is voldoende om de ervaring open te ondergaan alsof ze zoiets nog nooit eerder hebben meegemaakt. De ervaring kan iedere keer anders zijn als ze nieuwsgierig blijven.

Coach en mindfulness

Een coach die mindfulness wil inzetten bij cliënten zal eerst zelf bepaalde onderdelen onder de knie moeten krijgen. Zelf leren mediteren en ervaren wat het met je doet, zelf bepaalde yoga- en ademhalingsoefeningen aanleren. Pas daarna kan je op een effectieve en overtuigende manier je cliënten hierin meenemen.

Tips:

• Headspace (Meditatie App, Engels, 10 gratis proefdagen)
• Meditation moments (Meditatie App, Nederlands, 30 gratis proefdagen)
• Insight timer (Meditatie App, van alles wat en veel gratis oefeningen, o.a. meditatie voor beginnerscursus)
• VGZ Mindfulness Coach (App van zorgverzekeraar VGZ, gratis, Nederlandstalige meditaties en yogaoefeningen)
• Yoga voor beginners: hatha yoga of yin yoga (probeer een keer of tien te gaan voordat je besluit of het wel of niet iets voor je is). Zoek een goede yoga school met kleine groepen van 8-10 deelnemers. Yoga bij een sportschool is vaak van mindere kwaliteit en de groepen te groot. Ook op YouTube vind je veel yogalessen, alleen word je daarbij niet gecorrigeerd in je houdingen.
• Boek: mindfulness bij volwassenen met autisme van Annelies Spek. Ze geeft ook cursussen voor coaches  en voor mensen met autisme. Op haar website vind je ook audio met meditatie oefenigen. 
• Op Spotify zijn heel veel losse meditatievormen (audio) te vinden. Je moet dan wel weten wat voor meditatie je zoekt.

Zie andere relevante blogartikelen