Levensvragen, alexithymie en suïcidale gedachten

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem via de chat op www.113.nl of bel 113 (gebruikelijke telefoonkosten) of 0800-0113 (gratis). 

Een crisisopname

Op mijn 16e heb ik twee maanden in een crisisopvang gezeten omdat ik concrete plannen had om uit het leven te stappen.

Op die leeftijd begreep mijzelf niet en zag weinig perspectief in mezelf en het leven, gedeeltelijk door mijn verleden maar ook door mijn wereldbeelden. Ik ben jarenlang gepest en zag weinig perspectief in mezelf en het leven. Op de basisschool kon ik mijn gevoel niet benoemen, het bijbehorende gedrag vertoonde ik wel als ik hoog in mijn emotie zat. Voor anderen kon het dus lijken alsof ik uit het niets ineens een woedeaanval kreeg.

Ik speelde basketbal op hoog niveau en sportte twee uur per dag. Toen ik met een knieblessure thuis kwam te zitten, viel mijn ritme, structuur en zingeving weg.

Op een woensdagmiddag had ik een afspraak bij de fysiotherapeut voor mijn knieblessure. De dag ervoor was ik bij mijn destijds beste vriend. We spraken vaak over suïcidale gedachten, waarvan ik dacht dat mijn vriend die volledig begreep. Hij werd toch emotioneel van het feit dat ik uit het leven wou stappen en sloeg na ons gesprek alarm bij zijn ouders en deze hebben de politie/ mijn ouders ingelicht.

Mijn vader stelde voor om mij naar de fysio te brengen. In plaats hiervan reden wij naar een ggz locatie, waar ik ondervraagd ben over mijn doodswens.

Mezelf leren kennen

Na mijn proces op de crisisgroep en op de woongroep was er niet veel veranderd in mijn situatie. In het ontslaggesprek hadden ze nog geen goed beeld van mijn situatie. Ik was gediagnosticeerd op depressie en ASS, maar was mijn nog niet bewust dat emoties anders voor mij werken. Ik ervaarde namelijk geen somberheid en zo kwam ik ook helemaal niet over. Ik stond op tijd op, had een gezonde levensstijl en binnen de groep functioneerde ik als iemand die anderen activeerde en voor verbinding zorgde. Dat lijkt niet op de signalen van een depressie.

Als kind stelde ik veel existentiële vragen en we hebben een maatschappij met heel weinig antwoorden. Antwoord op mijn vragen van volwassenen waren vaak maatschappelijk gewenst, vermijdend of gingen over bepaalde emoties. ‘Ik leef voor de liefde van mijn leven’ of ‘ik doe dit omdat ik daar blij van word’. Op mijn 11e kon ik mij daar niets bij voorstellen, ik kon emoties niet onder woorden brengen en ervaarde de sensaties alleen als ik hoog in mijn emotie zat. Omdat ik de kleine gelukjes niet ervaarde kon ik mij ook niet voorstellen dat anderen dit wel hadden en hier zelfs voor konden leven. Ik dacht dat ik gek was.

Pas jaren na mijn crisis opname, al nadat ik mijn verhaal aan meer als 10+ mensen heb moeten uitleggen werden dingen iets duidelijker. Ik had een beter beeld van wie ik was en kwam erachter dat ik alexithymie heb: emotieblindheid. Ik omschrijf het wel eens alsof ik een meetinstrument heb, die pas begint te meten bij niveau 8/10. Wat daaronder zit vind ik moeilijk in mijn eigen lichaam te benoemen. Ook zijn mijn lichamelijk sensaties een stuk minder dan bij anderen mensen, ik voel het alleen als ik hoog in de emotieschaal zit.

Terug naar school en een afspraak bij expertisecentrum euthanasie

Na de opvang ging ik weer naar de middelbare school, maar dat liep niet lekker. In retroperspectief ervaarde ik in mijn bed waarschijnlijk angsten of andere emoties maar kon ik deze niet benoemen. Ik vond uit bed komen moeilijk en vond dan ook dat school te vroeg begon en sloeg daarom lessen in de ochtend over. Als ik daarop aangesproken werd, dacht ik: ‘als jullie kritiek hebben op dat ik wèl naar school kom, kan ik beter helemaal niet komen’. Docenten vonden mij misschien lui en arrogant, maar wat ik eigenlijk zei was: ‘het is te moeilijk voor mij om naar school te komen en het kost heel veel energie, dus wees blij dat ik in ieder geval in de middag naar school kom.’

Een aantal jaar na mijn eerste suïcidale periode wilde ik nog steeds niet leven. Ik had daar open gesprekken over met mijn ouders en de levenscoach die mij destijds begeleidde. Ik maakte een afspraak bij het expertisecentrum euthanasie, al wist ik op voorhand dat ze mijn euthanasiewens niet zouden accepteren.

Tijdens het gesprek met de arts van het expertisecentrum werd direct de diepgang opgezocht, ze begreep mij, ze gaf antwoord op mijn vragen en stelde de juiste vragen. Ik werd gehoord.

Mijn ‘zaak’ werd niet geaccepteerd, maar door aan familie en vrienden te kunnen vertellen dat ik een afspraak had bij het expertisecentrum euthanasie, werd het makkelijker om een gesprek met familie en vrienden aan te gaan over hoe ik in het leven stond. Mijn eigen levenscoach heeft in dit proces individuele ondersteuning geboden aan mijn familieleden, dit maakte dat het gesprek van alle kanten belicht en besproken kon worden.

Waar ik nu voor leef

Ik heb een betere basis en meer stabiliteit in mijn leven. De trein van mijn leven rijdt en er ligt nog genoeg rails om een eindje door te rijden. Ik vind het nog altijd wel lastig wanneer deze trein tot stilstand lijkt te komen, zoals laatst toen ik een knieoperatie moest ondergaan en langere tijd afhankelijk was van anderen. Nu ik hier langzamerhand van hersteld ben ik blij dat ik nu weer wat sneller begin te rijden.

Mijn dag invulling en zingeving haal ik nu grotendeels uit mijn werk: het begeleiden van coaching trajecten. Ik ben gefascineerd naar het functioneren van de mens. Gelukkig kan ik deze interesse ontzettend goed inzetten in het werk dat ik doe, zoals bij de jongeren die ik begeleid die het lastig vinden om naar school te gaan of hun plek in de wereld te begrijpen, samen met hen ga ik op onderzoek uit, met mijn cliënten doe ik wat ik vroeger nodig had gehad en gelukkig de laatste jaren wel heb mogen ontvangen van mijn levenscoach. Ik blijf ook samen met mijn levenscoach onderzoek doen naar mezelf, mijn emoties en de keuzes die ik kan maken in het leven om zinvol bij te dragen met mijn eigen kennis.

Tegenwoordig probeer ik mij niet alleen maar bezig te houden met het herken en erkennen van negatieve emoties die ik mogelijk ervaar maar ook de positieve gevoelens. Wanneer ik een compliment krijg van een cliënt die blij is met de stappen die we zetten in de coaching denk ik: ik word hier blij van. Hiermee accepteer ik dat mijn gevoel iets langer de tijd nodig heeft om te ervaren wat mijn hoofd al weet. En blijf ik bewegen naar de toekomst.

Ik praat nog steeds met de dood, maar dat hoeft geen negatieve lading te hebben. Even inchecken hoe het gaat, waar ik voor leef en wat ik beteken zal ik altijd blijven doen. Ik kan ook een arm om de dood heen slaan en zeggen: ‘het gaat nu goed met me’.

Belangrijk onderdelen van de PILLAR-methodiek zijn zingeving en existentiële levensvragen. Het ‘waarom’ herken ik zo goed, het resoneert mij en mijn hele levensverhaal is daaraan verbonden. Wanneer iemand een vraag heeft over zingeving of het bestaan, hoop ik dat die vraag altijd serieus genomen wordt. Ook wanneer die vraag wordt gesteld door een kind, van welke leeftijd dan ook. Dit maakt dat iQ Coaches met de PILLAR-methodiek zo mijn aandacht heeft en ik ervan overtuigd ben dat dit een zeer waardevolle manier van levensbrede ondersteuning biedt.

Op deze beknopte wijze mijn levensverhaal delen vind ik lastig, de lezer kan het verkeerd interpreteren of het kan te heftig binnenkomen, mocht dit het geval zijn dan is mijn advies; blijf er niet alleen mee zitten! Juist binnen iQ coaches zijn wij er voor elkaar. Wie weet teken ik mijn leven nog eens op in complete boekvorm, de bibliotheek is tenslotte een van mijn favoriete plekken om te verblijven.

Jasper Talen

Zie andere relevante blogartikelen