Feestdagenstress
![Feestdagenstress](/templates/yootheme/cache/2b/Feestdagenstress-2b9ecd83.jpeg)
Als je net als ik slechte jeugdherinneringen hebt aan de kerstdagen en het liefst alle december feestdagen overslaat, dan is het niet moeilijk om jezelf in te leven in cliënten met ASS/AD(H)D die enorm opzien tegen de feestdagen.
Ze hebben er verschillende redenen voor, maar meestal zien ze vooral op tegen lange tijd in een ruimte te moeten zitten met (schoon)familieleden, terwijl ze met de ruim helft van die mensen geen goede klik hebben. Daarnaast zorgt het verplicht cadeautjes kopen voor keuzestress en vragen als: wat moet het kosten? wat vinden ze leuk? En wat als ze het niet leuk vinden? Wanneer ze niet zoveel te besteden hebben kunnen ze het geld voor cadeautjes eigenlijk niet missen, maar iets kopen bij de kringloop kunnen ze niet verkroppen. Dat voelt als minder zijn dan de rest. Dus kopen ze juist te dure cadeaus. Als coach zie ik de feestdagenstress bij sommige cliënten direct na de zomer al oplopen. Die stress uit zich in negatieve gedachten, paniek, benauwdheid en soms bevriezen. Dat betekent tot stilstand komen, geen keuzes maken, niet meer bewegen. Die stilstand werkt door op alle vlakken in hun leven, zonder dat ze zelf begrijpen waardoor dat komt. Wanneer ik de signalen herken probeer ik het bespreekbaar te maken en mee te denken over een oplossing, zodat er weer meer ontspanning komt en ze weer in beweging kunnen komen.
Een client moest vorig jaar met haar vriend mee naar een familieweekend in december. Fijn een heel weekend doorbrengen met mensen die ze nauwelijks kende en ook nog de verplichting om voor iedereen een cadeau te kopen.
Mijn vragen aan haar waren:
Kun je het veranderen? Zo ja, verander het dan.
Zo niet kan je dan accepteren dat het is zoals het is? Zo ja, accepteer het dan.
Zo niet, kan je het vermijden? Zo ja, vermijd het dan.
Meer opties zijn er niet.
De client besloot om het met haar vriend (met ADHD) te bespreken om te zien hoe die erin stond. Wat bleek? Die zag er zelf ook enorm tegenop. Samen besloten ze dat niet meegaan geen optie was voor hen, maar ze konden hun verplichtingen wel begrenzen (veranderen). Een dag met de familie, maar de dag erna samen op pad of ergens terugtrekken. Dat gaf ontspanning en opluchting. De dag met de familie bleef zwaar maar er was uitzicht op een leukere dag erna. De familie accepteerde het en was blij dat ze in elk geval meegingen. De verplichte cadeautjes zijn vooralsnog gebleven. Wie weet bedenken ze daar een volgende keer iets op.
Een andere client die naar zo’n familieweekend moest en niet aan de opzet wilde of kon sleutelen, besloot zich vlak voor het weekend ziek te melden. (Vermijden want veranderen of accepteren ging niet volgens haar). Haar vriend ging wel, maar zij bleef lekker alleen thuis.
Wat ik merk in gesprekken met cliënten is dat ze kerstdagen, maar ook andere situaties, zien als voldongen feiten waar niets aan te doen is. Ik probeer ze altijd na te laten denken over andere opties. Niet meegaan, korter gaan of andere oplossingen waar ze wel mee kunnen leven en niet zoveel stress van krijgen. Ik probeer ze te laten beseffen dat niets verplicht hoeft te zijn, dat die verplichting vooral in hun hoofd zit. Ik stimuleer ze om na te denken over een optie die voor hen werkt en hoe ze die kunnen communiceren met anderen. Wanneer familieleden het niet kunnen of willen begrijpen dan is dat jammer.
Mijn eigen tegenzin tegen kerst is een stuk minder geworden nu ik weet dat we maar een avond met familie of kinderen doorbrengen, zonder overdreven nette kleding en een tig-gangen diner. Fijn om te weten dat ik nu de rest van de dagen zelf kan invullen. Onze kinderen hebben we nooit verplicht om met kerst thuis te zijn. Wie wil sporten gaat sporten, wie wil lezen onder de kerstboom gaat lezen en wie een stevige wandeling wil maken met de hond gaat lekker naar buiten. Nu kun je denken dat jij die keuzevrijheid niet hebt en dat je aan allerlei verplichtingen MOET voldoen, maar dat is vooral iets wat je jezelf wijsmaakt. Je hebt keuzes in het leven, keuzes om situaties zo te organiseren en in te richten dat je er goed bij kunt blijven functioneren. Dit geldt ook voor mensen met ASS en ADHD. Wanneer je de keuzes aan anderen laat dan wordt je geleefd, raak je overprikkeld en kan je niet functioneren. Dat kan niet de bedoeling zijn van de feestdagen.
Fijne vrije feestdagen gewenst.
Meest recente blogs
Zie andere relevante blogartikelen