Een dyslectische beelddenker schrijft een blog

Dit stukje gaat over een beelddenker die de vraag kreeg om een blog te willen schrijven over beelddenken. Beelddenken (ook wel conceptueel denken genoemd) is een onderwerp waar ik veel over weet en waar ik met cliënten ook graag over praat.

Ik heb besloten om over mijzelf te schrijven maar deze blog gaat zeker ook over heel veel cliënten die vaak een heel leuk creatief “ heen en weer” hoofd hebben. Míjn hoofd heeft moeite met het automatiseren van taal op papier. Dat hoort bij dyslexie. Bij mijn cliënten wordt het “heen en weer” hoofd, ADHD, ADD, ASS, dyslexie, dyscalculie en/of hoogbegaafdheid genoemd. Allemaal zijn we beelddenkers en hebben veel informatie te verwerken.

Nu zit ik hier met al heel veel mooie uitgezochte mogelijkheden om te schrijven en de voorraad materiaal wordt groter en groter. Allemaal heel leuk en interessant maar niet echt helpend om al deze info in een kort blog te benoemen.

Voor mij is praten over beelddenken heel anders dan er over schrijven. Al pratende krijg ik steeds weer nieuwe aanvullende informatie in mijn hoofd en vormt zich mijn verhaal. Schrijven gaat veel trager en dan stoppen mijn gedachtes steeds omdat ik me moet focussen op schrijven. Vertellen gaat vanuit mijn beeld en bij schrijven stopt mijn aanvullende gedachtestroom. Alle los verzamelde tekst aan elkaar schrijven gaat niet lukken.

Waarom dan moeilijk doen als het makkelijk kan?

Ik heb besloten om alle verzamelde info over beeldenken te negeren. Ik raak er van in de war. Ik wil vertrouwen hebben dat ik als beelddenker en dyslect heus wel een stukje kan schrijven. Ik doe het gewoon op mijn eigen wijze.

Wat is beelddenken/conceptueel denken?

Beeldenkers hebben grote voorkeur om alle informatie via hun rechter breindeel op te pikken en daar te verwerken. Daar zitten de beelden en creatief denken of doen. Wij gebruiken het linker breindeel minder. In het linker breindeel zit de automatisering voor alle aangeleerde vaardigheden; logica, taal, cijfers, tijdsbesef, ordenen. De ene beelddenker blijft moeite houden met het automatiseren van tijdsbewustzijn, de andere met het automatiseren van taal of rekenen, van logica of digitalisering. Wanneer de automatisering van rechts naar links in onze jonge jaren niet goed tot stand is gekomen ga je daarop achterlopen, ga je daarop ploeteren en ontwikkel je meestal faalangst op dat gebied. Veel beelddenkers voelen zich niet begrepen want passen niet in het lineaire schoolsysteem, vinden de manier van lesgeven saai of maken in hun eigen hoofd een ander beeld van de lesstof en geven daarom niet de gewenste antwoorden. We voldoen niet aan de verwachtingen en ontwikkelen al heel jong faalangst op bijvoorbeeld schrijfwerk en vaak op communicatie in het algemeen. Deze faalangst nemen we mee naar studie en naar werk.

Veel van onze cliënten zijn beelddenkers maar veel coaches ook. Dat helpt ons coaches om ons goed te kunnen verplaatsen in de gedachtestroom en logica van onze cliënten.

Kenmerken van beelddenken

Beelddenken gaat onbewust en razendsnel. Beelddenkers kijken éérst naar het geheel en krijgen dan een beeld van de situatie. Ook willen beelddenkers weten in welke context iets geplaatst moet worden omdat de informatie dan pas betekenis krijgt. Beelddenkers willen eerst het hele beeld zien, houden rekening met de omgeving en nemen graag ook eerder opgedane info en ervaring mee om tot een beslissing te komen. Wij denken graag van groot naar klein. Wij houden van complexe vraagstukken, van verdieping in onderwerpen en waarschijnlijk daarom vaak niet van praten over koetjes en kalfjes waar geen gezamenlijk verdiepingsonderwerp in zit.

ASS beelddenker of begripsdenker?

Observeren en detaillistisch denken is bij iemand met autisme vanaf de geboorte al sterk ontwikkeld. De route om ergens op een goede manier te komen al jong uitgepuzzeld. Deze veilige routes worden neergezet en geven houvast in de maar steeds veranderende context van het dagelijks leven. Ook bij autisme komt de informatie uit omgeving en uit gedachtes via het rechter breindeel binnen. Informatie komt razendsnel en gedetailleerd binnen, wordt dan zo goed als mogelijk ontweken om te kunnen “overleven”. De uitvoering (in taal, in logica, in volgorde) kan star zijn en lijkt in alles op begripsdenken. Begripsdenken wordt ook wel lineair denken genoemd. De starheid geeft het houvast om de dag door te komen. Bij verandering van de intensief doordachte plannen slaat het rechter breindeel op hol, het verdwaald in alle nieuwe details van de veranderende context, uitgedachte routes volstaan niet meer en paniek is wat je aan de buitenkant ziet. Rustig oefenen met ook nieuwe mogelijkheden, nieuwe automatismen kan helpen om je beter staande te houden wanneer de context van iets veranderd.

De kracht van de beelddenker

Denken in beelden komt voor op alle intelligentieniveaus maar is in de westerse kennismaatschappij waar begrip denk- en werkprocessen de regel zijn geworden nooit tot zijn recht gekomen. Onze kracht zit in het oplossen van grote vraagstukken. Onze kracht wordt zichtbaar wanneer we de angst om te falen en om het anders te doen, los durven laten. De grote vraagstukken vragen eigenzinnigheid, ze vragen moed en doorzettingsvermogen. Ze vragen buitenbeentjes en geen meelopers.

Beelddenker laat je daarom alsjeblieft zien en doe dat op eigen wijze! Je bent goed zoals je bent.

Boekentip 

Wil je meer lezen over dit onderwerp? In de atlas Beelddenken en Begripsdenken: een wereld van verschil ontdek je de verschillen tussen beelddenken en begripsdenken op het gebied van ordenen, communicatie en werk. Het boek is geschreven door Mechel Ensing en Coralien van Hattem. 

Zie andere relevante blogartikelen