Mijn relatie met autisme

De definitie van een relatie omschrijft ons woordenboek als: “betrekking waarin zaken of personen tot elkaar staan”. Zoiets wat zo simpel klinkt kan zo gecompliceerd zijn. Vooral als je beseft dat het hebben of aangaan van een relatie voor menig mens niet vanzelf gaat of heel ver weg kan voelen. Er zijn zoveel redenen waarom het aangaan van een relatie, zowel professioneel als persoonlijk, voor veel mensen voelt als een onrealistische opgave. Vooral als je leeft met een vorm van autisme en daarbovenop ook nog een laag zelfbeeld hebt dat je vertelt dat jij hulp krijgen niet waard bent.

Het is fascinerend hoe één term een overkoepeling kan zijn voor bijna oneindige situaties. Hoe cliché het ook klinkt, wij zijn per persoon allemaal uniek in ons doen en laten. Natuurlijk zijn hierin overeenkomsten, dit maakt een diagnose stellen en behandeling opperen behapbaar. Echter merk ik in mijn werk dat zelfs een diagnose en bijpassende behandeling bijna niet gestandaardiseerd kunnen worden om tot een oplossing te komen. Hierdoor word ik te vaak geconfronteerd met cliënten die tussen wal en schip vallen, waarvoor geen oplossing klaar staat.

Wanneer je wordt gediagnostiseerd met een beperking kan het leven ook als een beperking aanvoelen. Iemand bestaat uit meer dan een diagnose. De diagnose is in eerste instantie een zeker houvast om een passende manier te vinden om het beste te halen uit iemand zijn leven. Echter merk ik alleen dat de vorm van de oplossing, de inhoud van de diagnose is gaan domineren. Alles moet opeens passen in de kaders die door iemand zijn bepaald die hier zelf ver van af staat.

Zelfsabotage 

Twee jaar geleden leerde ik een cliënt kennen die het perfecte voorbeeld is van iemand die steeds misgrijpt als het gaat om aanvullende hulp aanvragen. Deze cliënt is een intelligente vrouw met autisme die ijzersterk was in zelfsabotage. Ze had diepe dalen waarin depressie haar overnam, waardoor contact onderhouden bijna onmogelijk was. Daarnaast kampte ze ook nog met een ontzettend laag zelfbeeld, waardoor ze haar aanvragen voor hulp bij de gemeente keer op keer saboteerde. Toen ik met haar in contact kwam wist ik gelijk dat ik haar wilde helpen. Ik zag namelijk direct dat het onderhouden van een relatie voor haar iets ongrijpbaars was, maar vooral dat ze de relatie met zichzelf kwijt was geraakt.

Toen ik twee jaar geleden besloot om deze cliënt te begeleiden besefte ik nog niet dat het twee jaar zou duren voordat het traject pas echt begon. Je zou kunnen zeggen dat we een lang, maar lonend voortraject hebben gehad waarin ik haar liet zien dat ze op mij kon vertrouwen. In deze twee jaar kwam ik erachter hoe intelligent deze vrouw was, aangezien bleek dat ze een dubbelleven leefde. Ze was compleet geïsoleerd van haar omgeving en dit vulde ze op door middel van haar spullen te hoarden. Haar gehele huis stond vol met voor haar herinneringen aan liefde en genegenheid, terwijl haar leven leeg was gelopen omdat ze maar niet kon vertrouwen op de (fysieke) relaties die ze had met familie en vrienden. Uiteindelijk zorgde een ongedierteplaag ervoor dat ze met haar rug tegen de muur kwam en bijna uit huis werd geplaatst. Hierdoor vond ze haar laatste zaadjes vertrouwen die ze bij mij durfde te planten.

Eén letter

In de twee jaar dat we contact hebben gehad, was het voor ons een uitdaging om elkaar daadwerkelijk te kunnen spreken en een relatie te onderhouden. We hadden afgesproken dat alleen het sturen van één letter voor mij al voldoende was. Deze ene letter was voor haar een lijntje naar de buitenwereld die uiteindelijk groeide naar volwaardige zinnen en interessante gesprekken. Hierdoor heeft ze hardnekkige patronen durven doorbreken die ervoor hebben gezorgd dat ze eindelijk het zelfvertrouwen kreeg om te investeren in een relatie met zichzelf en haar omgeving. Ze heeft nu twee jaar later een dagbesteding, contact met haar familie en de gemeente neemt haar nu 'serieus’ genoeg om haar een beschikking te geven. En dit alles door steevast in haar te geloven en te hopen op dat ene lettertje. Belangrijker nog: de relatie die ze heeft tot zichzelf is geheeld en sterk genoeg om haar waarde in te zien.

Een relatie aangaan met iemand klinkt zo ambitieus, maar meestal is het hard werken. Wij als mens evolueren dagelijks. Soms bewegen we met elkaar mee, soms drijven we van elkaar af. Toch blijft er altijd dat ene lijntje wat je als persoon verbindt, hoe breekbaar deze ook kan zijn. Ik ben van mening dat ons zelfbeeld gelijk staat aan een ander. Hoe sterker je in jezelf gelooft, hoe dieper je een connectie kan aangaan met een ander. Dan maakt het ook niet uit waarmee je wordt gediagnostiseerd, je vindt dan de juiste handvatten om door de jungle van het leven heen te manoeuvreren met de juiste mensen aan je zijde.